ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ :ଜନଗଣନାକୁ ନେଇ ବଡ଼ ଖବର ଆସିଛି। ସରକାରୀ ସୂତ୍ରରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ଜନଗଣନା ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଜନଗଣନା ୨୦୨୫ ରୁ ୨୦୨୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବ। ବାସ୍ତବରେ, ଜନଗଣନା ୨୦୨୧ ରେ ହେବାର ଥିଲା କିନ୍ତୁ କରୋନା ମହାମାରୀ ହେତୁ ଏହାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। କୁହାଯାଉଛି ଯେ ଏବେ ଜନଗଣନା ଚକ୍ର ମଧ୍ୟ ବଦଳିବ।
ପ୍ରତି ୧୦ ବର୍ଷରେ ହେଉଥିବା ଜନଗଣନା ଏବେ ୨୦୩୫ ମସିହାରେ ହେବ। ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଦଶନ୍ଧିର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ପ୍ରତି ଦଶ ବର୍ଷରେ ଜନଗଣନା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲା, ଯେପରିକି ୧୯୯୧,୨୦୦୧,୨୦୧୧ କିନ୍ତୁ ଏବେ ୨୦୨୫ ପରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜନଗଣନା ୨୦୩୫,୨୦୪୫,୨୦୫୫ରେ ହେବ। ଜନଗଣନା ଶେଷ ହେବା ପରେ ଲୋକସଭା ଆସନଗୁଡ଼ିକର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ୨୦୨୮ ସୁଦ୍ଧା ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।
ଅନେକ ବିରୋଧୀ ଦଳ ମଧ୍ଯ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ପାଇଁ ଦାବି କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସରକାର ଏପର୍ଯ୍ଯନ୍ତ ଏହା ଉପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ନାହାଁନ୍ତି। ଜନଗଣନା ଧର୍ମ ଏବଂ ବର୍ଗ ବିଷୟରେ ପଚାରିଥାଏ। ସାଧାରଣ, ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଏବଂ ଜନଜାତି ଗଣନା କରାଯାଇଛି। ଏଥର, ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏହା ମଧ୍ଯ ପଚରାଯାଇପାରିବ ଯେ ସେମାନେ କେଉଁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ସାଧାରଣ ବର୍ଗର ଲିଙ୍ଗାୟତମାନେ ନିଜକୁ ଏକ ପୃଥକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି।
ସେହିଭଳି ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ମଧ୍ଯରେ ବାଲ୍ମିକୀ, ରବିଦାସୀ ଭଳି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ରହିଛି, ଅର୍ଥାତ୍ ଧର୍ମ, ବର୍ଗ ସହିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଆଧାରରେ ଜନଗଣନା ଦାବି ଉପରେ ମଧ୍ଯ ସରକାର ବିଚାର କରୁଛନ୍ତି।
ଜନଗଣନା ଇତିହାସ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଜନଗଣନା ୧୮୭୨ ମସିହାରେ ଗଭର୍ଣ୍ଣର୍-ଜେନେରାଲ୍ ଲର୍ଡ ମାୟୋଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜନଗଣନା ୧୮୮୧ ମସିହାରେ 1881 କମିଶନର ଡବ୍ଲୁ.ସି. ପ୍ଲୋଡେନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ, ଏହା ପ୍ରତି ୧୦ ବର୍ଷରେ ଥରେ ହେଉଥିଲା। ତେବେ ଏଥିରେ କିଛି ତ୍ରୁଟି ରହିଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଜନଗଣନା ୧୯୫୧ ମସିହାରେ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ଭାରତରେ ଛଅଟି ଜନଗଣନା ହୋଇଥିଲା।
୧୮୭୨,୧୮୮୧, ୧୮୯୧, ୧୯୦୧, ୧୯୧୧, ୧୯୨୧, ୧୯୩୧, ୧୯୪୧ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଜନଗଣନା ୧୯୫୧, ୧୯୬୧, ୧୯୭୧, ୧୯୯୧, ୨୦୦୧, ୨୦୧୧